Solar Energy Blog
0
Bezpieczeństwo pożarowe Projektowanie

Wytyczne SBF – jak czytać?

Pod koniec października Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej (SBF) polska PV opublikowało wytyczne dotyczące projektowania i wykonania instalacji PV w kontekście ich bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

Ponieważ dokument zawiera wiele cennych informacji, postaramy się zwrócić uwagę na najważniejsze z nich.

Przewodnik

Aby łatwo odnaleźć się w gąszczu różnych instalacji, poniżej przedstawiamy ikonografikę z najczęściej spotykanymi wariantami:

Rys. 1. Przewodnik po uzgadnianiu i zalecanych rozwiązaniach

Po pierwsze – czy zawsze rozłącznik DC?

Pojawiło się sporo wątpliwości: czy uzgodnienie instalacji PV z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych jest tożsame z koniecznością stosowania rozłącznika DC? Otóż NIE!

Norma niemiecka VDE-AR-E 2100-712, która tak chętnie jest cytowana w różnych publikacjach mówi wyraźnie:

Folgende Massnahmen zur Umsetzung der Mindestanforderungen sind zu realisieren:

  • Kennzeichnung von Anlagen und PV-DC-Leitungsfuhrung (siehe Abschnitt 5) und bauliche und organisatorische InstallationsmaGnahmen (siehe Abschnitt 6)
    ODER
  • technische Installationsmassnahmen (siehe Abschnitt 7).

Die DC-Spannung kann nach dem Abschalten des AC-Netzes bestehen bleiben.

Co można przetłumaczyć następująco:

[Wg VDE-AR-E 2100-712] w celu zapewnienia spełnienia minimalnych wymagań należy wdrożyć następujące środki :

  • oznakowanie systemu i tras kablowych PV-DC (rozdział 5) oraz budowlane i organizacyjne środki instalacyjne (rozdział 6)
    LUB
  • techniczne środki instalacyjne (rozdział 7).

Napięcie DC może pozostać w instalacji po wyłączeniu sieci AC.

Również w publikacji SBF możemy znaleźć podobny fragment, który odwołuje się do budynków, w których nie ma PWP, tj. przeciwpożarowego wyłącznika prądu:

Rys. 2. zasady prowadzenia przewodów DC

W przypadku, gdy w budynku jest zainstalowany PWP i nie możemy wprowadzić napięcia do strefy pożarowej o kubaturze > 1000m3, możliwe jest (i zgodne z w/w niemiecką normą krajową) prowadzenie instalacji DC na zewnątrz – co w praktyce oznacza również montaż falownika PV na zewnątrz strefy pożarowej.

Po drugie – co to jest AFDD i AFCI?

Rys. 3. Wymogi dla zastosowania układów AFDD / AFCI.

Zacznijmy od dobrze znanych układów AFDD (ang. Arc Fault Detecting Device – układy wykrywania łuku). Polska wersja normy PN-HD 60364-4-42:2011 – “Instalacje elektryczne niskiego napięcia — Część 4-42: Ochrona dla zapewnienia bezpieczeństwa — Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego” określa sytuacje szczególnego zagrożenia pożarowego, w których powinno instalować się te dodatkowe zabezpieczenia.

Natomiast normę międzynarodową PN-EN 62606 “Wymagania ogólne dla urządzeń do detekcji zwarć łukowych” stosuje się do urządzeń do detekcji zwarć łukowych (dalej nazywanych AFDD) przeznaczonych do użytku domowego i podobnych zastosowań w obwodach a.c.

Należy zatem zaznaczyć, że:

stosowanie układów AFDD jest niezależne od instalacji fotowoltaicznej w danym budynku. Innymi słowy: jeżeli budynek kwalifikuje się do stosowania układów AFDD, to powinny one zostać tam zainstalowane bez względu na obecność instalacji PV.

Trochę inaczej sprawa wygląda z układami AFCI (ang. Arc Fault Circuit Interrupter). Możemy dla uproszczenia przyjąć, że układy te stosuje się po stronie DC instalacji PV. Mogą one być wbudowane w falowniki.

Aktualnie w Europie nie istnieje standard ani norma, która opisywałaby budowę, działanie, sposób instalacji czy metodę badania takich układów. Oznacza to, że przeciętny chiński producent falowników może swoje produkty promować skrótem AFCI, co w praktyce równie dobrze może oznaczać “Almost Fantastic Chineese Inverter“. Żaden z europejskich producentów falowników nie oferuje tej funkcjonalności PRZED ustaleniem europejskiego standardu.

UWAGA! Nie jest wiadome, czy aktualnie stosowane układy AFCI, np. zabudowane w falownikach, będą spełniały wymagania europejskich norm, których wprowadzenie planowane jest na drugą połowę 2021 roku.

Po trzecie – optymalizatory i mikrofalowniki

Wytyczne SBF stawiają sprawę jasno:

Rys. 4. wymagania odnośnie połączeń DC

Po pierwsze: stosując urządzenia typu MLPE (ang. Module Level Power Electronics) należy zwrócić szczególną uwagę na rodzaje złącz DC w tych urządzeniach i przy modułach. Muszą one pochodzić od tego samego producenta i być tego samego typu! W przeciwnym wypadku narażamy się na możliwość powstania łuku elektrycznego, a w jego wyniku – pożaru. Więcej na ten temat w tym artykule.

Po drugie: stosowanie urządzeń MLPE takich jak zewnętrznie dołączane optymalizatory trzykrotnie zwiększamy ilość połączeń w porównaniu do instalacji z falownikiem łańcuchowym.

Rys. 5. ilość połączeń w instalacji: a) ze zwykłym falownikiem łańcuchowym, b) z dołączanymi układami MLPE / MLPS.

Jest to sprzeczne z zaleceniami poradnika, nakazującymi ograniczenie liczby połączeń DC w instalacji PV.

Podsumowanie

Przypominamy, że rozważając moc instalacji PV bierzemy pod uwagę generator – czyli moc modułów PV (a nie przetwornik, jakim jest falownik). Dlatego wszystkie wartości dla ułatwienia oznaczamy w “kWp”.

Jeśli instalacja PV ma ≤ 6.5 kWp

Brak konieczności uzgodnień z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż. Co oczywiście nie oznacza, że instalację można zrobić bez projektu, niechlujnie i niezgodnie z przepisami czy też normami.

Jeśli instalacja PV ma > 6.5 kWp, ale ≤ 50.0 kWp

Konieczne jest uzgodnienie “projektu tych urządzeń” z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń ppoż. Wspólnie z rzeczoznawcą powinny zostać dobrane adekwatne środki bezpieczeństwa. I nie polega to na tym, aby bezkrytycznie pakować do instalacji “wyłączniki strażaka” lub układy MLPS (optymalizatory, mikrofalowniki), ponieważ zbyt duża ilość zbędnych urządzeń i dodatkowych połączeń zwiększa ryzyko powstania pożaru w instalacji PV!

Środki organizacyjne, o których mówią normy i wytyczne SBF to:

  • prowadzenie przewodów DC poza zasięgiem ręki, podtynkowo lub w korytkach kablowych EI30
  • prawidłowe oznakowanie tras kablowych DC

Jeżeli jednak w budynku znajduje się PWP (przeciwpożarowy wyłącznik prądu), rozwiązaniem akceptowalnym jest pozostawienie przewodów DC poza strefą pożarową, czyli: montaż falownika PV na zewnątrz tej strefy.

Rys. 6. montaż falowników na zewnątrz strefy pożarowej. Do strefy nie jest wprowadzane napięcie, ponieważ przy zaniku napięcia AC falownik ma obowiązek rozłączyć stronę AC.

Jeśli instalacja PV ma > 50.0 kWp

Dla takiej instalacji wymaganie jest uzyskanie pozwolenia na budowę, a co za tym idzie: uprzednie przygotowanie projektu budowlanego przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia.

Również w tym przypadku możliwe jest wykorzystanie rozwiązań organizacyjnych stosowanych w instalacjach o mocy > 6.5 kWp, ale ≤ 50.0 kWp.

A teraz – do pobrania!

Może Ci się też spodobać

3 komentarze

  • Franciszek Ciecierski
    Odpowiedź
    Franciszek Ciecierski
    24 grudnia 2020 at 06:55

    Wyjaśnienie potrzebne jak powietrze do oddychania szczególnie w tych czasach , które “urodziły” tylu wykonawców oby tylko chcieli czytać. A wisienką na torcie jest to stwierdzenie skierowane do mistrzów sprzedaży: “Almost Fantastic Chineese Inverter“,
    Pozdrawiam Zespół Froniusa, grajcie jak najdłużej , czekam na płytę…….

    • Maciej Piliński
      Maciej Piliński
      7 stycznia 2021 at 17:22

      Witamy Panie Franciszku,

      grać możemy tylko w Zespole – z najlepszymi instalatorami pod Słońcem 🙂

      Serdecznie pozdrawiamy i życzymy wszelkiej pomyślności w Nowym Roku

  • Odpowiedź
    MTK
    4 lutego 2021 at 00:58

    OK. Skondensowana informacja. Przydatna też dla użytkownika a zwłaszcza przy odbiorze instalacji.

Napisz komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.